De Vlaamse podiumkunstensector is nog steeds geen weerspiegeling van de huidige samenleving in al haar diversiteit. Hoewel er geen twijfelen is aan de interculturaliteit van Vlaanderen zorgen heersende (machts)structuren, institutionele drempels en maatschappelijke ongelijkheden ervoor dat kunstenaars uit minderheidsgroepen en geracialiseerde groepen de negatieve gevolgen hiervan dragen.
​
Wat ons opvalt is dat vraag en aanbod elkaar moeilijk terugvinden. Het is hier waar kunstZ bruggen tracht te bouwen in haar missie, visie en manier van aanpak.
De aanwezigheid van etnisch- en cultureel diverse kunstenaars zorgt voor nieuwe blikken, frisse ideeën en uitdagende werken zodat we als sector en maatschappij blijven groeien. Ruimte maken en geven aan interculturalisatie is een noodzaak voor de cohesie van de maatschappij waarin we leven en deel van uitmaken. Het blijven prikkelen van het bewustzijn rond etnische- en culturele diversiteit moet resulteren in duurzaam engagement, nieuwe praktijken en de herdefinitie van de kunstruimte voor maker en artiest. Op deze manier wordt etnische- en culturele diversiteit genormaliseerd in alle facetten van de podiumkunstensector (publiek, aanbod, techniek, structuren, ...) en verlagen de drempels voor diverse kunstenaars die vaak buiten de norm vallen.
​
kunstZ is vertrokken vanuit het idee dat het homogene zijn van de Vlaamse podiumkunstensector scherp in contrast staat met het daadwerkelijke Vlaamse leven. Representatie op het podium en achter de schermen is niet evident en de weg daar naartoe kan moeilijk zijn voor diegene die buiten de dominante groepen vallen. Daarom dat kunstZ de stem en de macht wilt geven aan groepen die niet per se onder de norm vallen, zodat hun creaties met de nodige ondersteuning kunnen groeien.
​
Het doel van kunstZ is dat etnisch- en cultureel diverse kunstenaars duurzaam deel uitmaken van de Vlaamse podiumkunstensector zodat wij inclusiever te werk gaan. Beginnend bij de makers en artiesten hopen wij hun creaties een stabiele plaats te geven in de sector zodat deze onlosmakelijk deel uitmaken van het huidige discours. Wij geloven dat in onze sector alle narratieven dezelfde kansen moeten krijgen en er geen onderscheid gemaakt mag worden tussen socio-culturele achtergronden.
Missie en visie
Werking
1
2
3
kunstZ is een organisatie die inzet op de opleiding, begeleiding en ondersteuning van podiumkunstenaars met een etnisch- en cultureel diverse achtergrond. De manier van aanpak steunt op drie kunstZpraktijken: trajectbegeleiding in de kunstZtheaterwerkplaats, de kunstZpool en de kunstZacademie.
​
kunstZ biedt trajectbegeleiding aan etnisch- en cultureel divers talent. Mensen die interesse hebben maar het Vlaamse landschap van de podiumkunsten nog niet kennen.
​
Heb je artistieke ambitie? Wil je achter de schermen aan de slag? Bij ons wordt voor elke deelnemer een individueel traject uitgestippeld. Je kan aan de slag met producties van kunstZ of je stroomt door naar een ander theatergezelschap, een interessante opleiding of een job in de sector.
​
In de theaterwerkplaats gaan onze deelnemers aan het werk. We maken niet alleen onze eigen producties, we werken ook aan co-producties met gezelschappen die een vaste waarde zijn in de sector. Op die manier leer je mensen uit de sector kennen en kunnen jullie ervaring uitwisselen. Zo kan de sector kennismaken met deelnemers, ervaring uitwisselen en elkaar inspireren.
Heb je een idee voor een voorstelling of project Geen probleem! Wij bieden - als het kan - inhoudelijke, logistieke, productionele en financiële ondersteuning. De ondersteuning en begeleiding die kunstZ aanbiedt is op maat en varieert van kunstenaar tot kunstenaar, afhankelijk van de noden van het project.
​
​
De kunstZacademie is een deeltijdse theateropleiding waar je in een diverse groep gelijkgestemden werkt aan de skills en competenties om te kunnen doorstromen naar opdrachten, stages of een voortgezette voltijdse opleiding binnen de professionele podiumkunsten. Door deelname aan de Academie werken de deelnemers direct en indirect ook aan andere skills die hun kansen op de arbeidsmarkt (zij het binnen de kunsten, zij het binnen andere sectoren) aanzienlijk vergroten.
​
In onze opleiding ontwikkelen we spelmethodes en verkennen we theatervormen waardoor de verschillen tussen deelnemers tot nieuwe speel- en bewegingsstijlen kunnen leiden. ​De kunstZacademie wil een universele hybride theatertaal ontwikkelen waarin de verschillende identiteiten zonder aan eigenheid te verliezen met elkaar communiceren.
​
Zo wordt er tijdens de vaste lessen en de kunstZmodules gewerkt rond verschillende bewegingsvormen, zang, schrijven, theatergeschiedenis, ...
​
​
kunstZdeelnemers kunnen zich inschrijven in de kunstZpool. De deelnemers uit de pool vormen de basis van de werking van kunstZ. kunstZ vervult een brugfunctie tussen de ‘pool’ en de reguliere kunstensector. Waar mogelijk laten we deelnemers uit de kunstZ pool doorstromen naar eigen projecten, maar ook naar andere theatergezelschappen, productiehuizen, opleidingen, stageplaatsen, tewerkstelling, ... Bedoeling is enerzijds om beider netwerk te vergroten, ervaringen en inhouden uit te wisselen. Anderzijds willen we met deze creaties de kunsten verrijken en vernieuwen met andere inhouden en verhalen.
De pool staat open voor deelnemers met een artistieke ambitie maar ook voor mensen die willen werken achter de schermen.
​
​
​
De geschiedenis van kunstZ
2007
2009
2011
2013
2014
Kopspel vzw start, samen met muziekatelier Ward de Beer, FMV, PAJ, Onthaalbureau Inburgering, met theaterworkshops voor nieuwkomers. Het resultaat is het theater, dans- en muziekproject ‘Genesis’. Na ‘Genesis’ vormen enkele spelers een eigen gezelschap ‘Grupo Noisette’, waarbij Kopspel hun producties ondersteunt. Nadat Genesis de Cutting Edge Award voor Beste Theatervoorstelling droomt Kopspel vzw over een groter project, gedragen door de kunstensector.
​
​
kunstZ is de droom die uitkomt en wordt opgericht als een project van Kopspel vzw om de zichtbaarheid en tewerkstelling van nieuwkomers en migranten in de theatersector te vergroten. Er wordt een kunstZpool opgestart waarin mensen met een etnisch- en cultureel diverse achtergrond geïnteresseerd in de podiumkunstensector (zowel artistiek, technisch als productioneel) individuele trajectbegeleiding krijgen. De focus is de zichtbaarheid en tewerkstelling van etnisch- en cultureel divers talent.
​
In de kunstZtheaterwerkplaats worden producties gemaakt met deelnemers uit de kunstZpool die focussen op de inhoud die de deelnemers zelf aanbrengen. Makers en artiesten die vaak uit de norm vallen krijgen hier een plaats om zelf te creëren.
Negen theatergezelschappen engageren zich om de kunstZpool werkervaring aan te bieden en het project financieel te steunen: Bad Van Marie, Compagnie KAïET!, Laika, luxemburg, DE MAAN, MartHA!tentatief, Rataplan, de Roovers en Villanella.
​
​
kunstZ breidt uit en ontwikkelt nieuwe praktijken om interculturaliteit op een duurzame manier in de Vlaamse podiumkunsten te introduceren en een plaats te geven. Hieruit ontstaat de kunstZacademie, een gratis deeltijdse theateropleiding voor mensen met een etnisch- en cultureel diverse achtergrond. De kunstZacademie wil drempels verlagen voor artiesten en makers met nieuwe ideeën en een verassende blik. Een andere moedertaal, een verschillende achtergrond en een eigen denkwijze worden hier ondersteund aangemoedigd en versterkt. Deze specifieke theateropleiding geeft de kans om talent en eigenheid optimaal te ontwikkelen, om met elkaar en van elkaar te leren.
​
Muziektheater Transparant en het Toneelhuis sluiten zich aan bij kunstZ.
​
kunstZ wordt erkend en gesubsidieerd binnen het Kunstendecreet.
​
Samen met theatergezelschappen Laika, De Roovers en Transparant verhuist kunstZ naar het Matterhorn gebouw in Borgerhout.